Vogelwerkgroep – excursieverslagen

Verslag Excursie Vogelwerkgroep KNNV Zwolle – Arkemheen 13 april 2024

Voor de excursie naar Arkemheen op zaterdag 13 april 2024 hadden zich vijftien deelnemers aangemeld; helaas konden er vanwege ziekte uiteindelijk maar elf mee.

Om acht uur vertrokken de gidsen Jur en Henk met de deelnemers vanuit Zwolle om gids André op te pikken bij Nunspeet en de A28 te vervolgen naar dit prachtige vogelgebied. Rond kwart voor negen arriveerden we op de eerste plek in het oostelijke gedeelte van polder Arkemheen, “Delta Schuitenbeek” genaamd. We verlieten onze auto’s en gingen bovenop de dijk staan, vanwaar we een mooi uitzicht hadden over zowel het Nuldernauw als de inlandse polders.Onze aandacht werd meteen getrokken door een drietal visdiefjes die over het water scheerden. Tijdens de mooie klanken van zingende rietzangers, rietgorzencettiszangeren een blauwborst konden we heel mooi bergeendenkluten en een aantal oeverzwaluwen over ons heen zien vliegen. Aan de overzijde van het Nuldernauwontdekten we in de verte plots een foeragerende pontischemeeuw. Vanaf de dijk konden we ook landinwaarts genieten van allerlei boerenlandvogels, zoals kieviten en grutto’s.

Pontische meeuw – foto Jan Voerman

Grutto – foto Henk Luisman

Na een half uurtje parkeerden we een eindje verderop de auto’s en togen we te voet verder over de dijk langs het Putter Stoomgemaal.

Op het Nuldernauw zagen we allerlei watervogels, zoals knobbelzwanen, futen, meerkoeten, wilde eenden en krakeenden ronddobberen.

In het riet zagen we meerdere rietgorzenkneutjes en konden we zelfs een cetti’s zanger op de gevoelige plaat vastleggen!

Kneu – foto Andre Jansen

Cetti’s zanger – foto Henk Luisman

Landinwaarts zagen we ook vele soorten vogels, zoals bergeendenkleine plevieren, een tweetal casarca’s en maar liefst zeventig kluten!

Casarca – foto Martin Broodbakker

Kluten – foto Martin Broodbakker

Terug op het parkeerplaatsje, besloten we om via de Arlersteeg te rijden. We hadden namelijk vernomen dat daar, ter hoogte van de camping, een dwerggans was gezien. Daar aangekomen zat, tussen allerlei weidevogels en honderden brandganzen, deze bijzondere gans die tussen een paar kolganzen aan het foerageren was. 

Dwerggans – foto Jan Voerman

Vervolgens reden we verder naar onze volgende bestemming, het buurtschap Diermen, waar we terechtkwamen bij een mooi plasdrasgebied.

Daar ontwaarden we ongeveer vijftien foeragerende bergeenden en zeker vijfentwintig kluten.

Nadat we genoten hadden van prachtig gekleurde mannetjes slobeenden en een paar overvliegende boerenzwaluwen, zag één van de deelnemers ineens twee raven in de verte boven landgoed Oldenallerrondvliegen!

Hierna reden we verder naar de westzijde van polder Arkemheen, “Nieuw Hulckesteijn” geheten.

In de natte weilanden zagen we ongeveer vijfendertig scholeksters hun maaltje bij elkaar zoeken.

Daarna parkeerden we onze auto’s vlakbij het stoomgemaal Hertog Reijnout, waar een aantal vogelaars aan het turen was naar een vogel die in de verte zat. Het bleek een slechtvalk te zijn die een grote vogel, waarschijnlijk een gans, zat op te peuzelen!

Slechtvalk met prooi – foto Martin Broodbakker

Vervolgens liepen we de dijk op, waar we goed zicht hadden op het Nijkerkernauw. Vrij snel zagen we daar een overvliegende pontische meeuw en een vrouwtje grote zaagbek.

Turend met verrekijkers en telescopen over het grote water van het Nijkerkernauw, zagen we eerst een paartje baltsende futen.

En even daarna werden we helemaal getrakteerd: Er zwommen namelijk drie geoorde futen rond en een roodhalsfuut! Op een bepaald moment waren ze in één beeld te zien. Beide soorten waren in zomerkleed. Een feest voor het oog!

Baltsende futen – foto Martin Broodbakker

Geoorde futen – foto Martin Broodbakker

Roodhalsfuut – foto Martin Broodbakker

Tenslotte reden we de polder in om vanuit het Nekkeveld nog even naar de laatste vogels van de dag te kijken.

We konden daar meteen genieten van een vijftal veldleeuweriken; wat een mooie vogels zijn het toch en wat een prachtig geluid maken zij! Ook waren er baltsende graspiepers te zien.

Boven de vele weidevogels zagen we nog een lepelaar overvliegen en zelfs een vrouwtje blauwe kiekendief.

Vrouwtje blauwe kiekendief – foto Martin Broodbakker

Dat was een mooi moment om de excursie te beëindigen en konden we met z’n allen terugkijken op een prachtige dag met fantastisch weer en met maar liefst ruim zeventig verschillende vogelsoorten, waarvan een aantal heel bijzondere.

Verslag Excursie Vogelwerkgroep KNNV Zwolle – Winterswijk – Zwillbrock 16 maart 2024.

Bekijk de foto’s hier!

Op zaterdag 16 maart 2024 ging de excursie van de Vogelwerkgroep naar de omgeving van Winterswijk met als afsluiting het Zwillbrocker Venn, dat bekend staat om de grote kolonie kokmeeuwen en de broedende flamingo’s.

Om 8 uur vertrokken de gidsen Henk en André met acht deelnemers vanuit Zwolle; vier deelnemers kwamen rechtstreeks vanaf hun woonplaats naar het eerste ontmoetingspunt bij Winterswijk. Precies om half tien arriveerden alle deelnemers op die plek.

‘s Ochtends stond er een wandeling op het programma in het Meddosche Veen, een afwisselend gebied met allerlei biotopen.

Het geluid van de vele tjiftjaffen werd vrij snel overstemd door twee roepende groene spechten; een leuk begin van onze wandeling!

Even later zagen we een tiental foeragerende witte kwikstaarten en wat verderop een mannetje roodborsttapuit.

Ineens werden we overdonderd door een overvliegende kraanvogel die vrij snel achter een bomenrij verdween en zodoende helaas niet gefotografeerd kon worden.

Terwijl we aan het luisteren waren naar een fragment van de vijfde symfonie van Beethoven die door een geelgors ten gehore werd gebracht, vloog er plotseling een watersnip boven onze hoofden rond. Deze deed, vanwege het geluid, zijn bijnaam van “hemelgeit” wel eer aan! Doordat deze vogel tijdens de baltsvlucht de buitenste staartpennen uitspreidt, ontstaat door de vibratie een blatend geluid; vandaar deze bijnaam.

Na een paartje roodborsttapuiten te hebben waargenomen, zagen we aan de andere kant van het weggetje een witgat foerageren; deze liet zich mooi op de gevoelige plaat vastleggen.


Watersnip – foto Martin Broodbakker

Witgat – foto Henk Luisman

Verderop liepen we door een stuk bos, waar we konden genieten van veel mooie vogelgeluiden; zo hoorden we bijvoorbeeld een glanskop, een winterkoning, een boomkruiper en diverse staartmezenroodborsten en grote bonte spechten

Weer uit het bos gekomen, kwamen we uit op een fraai landweggetje. We zagen daar veel mooie soorten, zoals een heggenmus, twee distelvinken (ook wel puttertjes genoemd), een paartje goudvinken, een geelgors en een gemengde groep kramsvogels en koperwieken.

Terwijl we terugliepen naar de parkeerplaats klonk plots het schitterende “getrompetter” van een aantal kraanvogels; een prachtig geluid!

Aangekomen bij de auto’s hoorden we in de verte nog het mooie gezang van een boomleeuwerik.

Goudvink – foto Martin Broodbakker

Geelgors – foto Martin Broodbakker


Koperwiek – foto Frits Bouwkamp

Vervolgens reden we naar de Steengroeve van Winterswijk, alwaar we hoopten de oehoe te zien. Deze grote uil broedt daar bijna ieder jaar, zodat de kans aanwezig was om hem of haar te zien of te horen. Helaas was de vogel niet thuis. Wel zagen we een mooie afbeelding van een oehoe op een silo van de steengroeve; een schrale troost…

Deelnemers excursie – foto Henk Luisman


Oehoe op silo steengroeve Winterswijk – foto Arnold Verhoeven

Na het bezoek aan de steengroeve gingen we naar onze laatste bestemming: Het Zwillbrocker Venn, net over de grens in Duitsland.

Daar aangekomen liepen we eerst naar het kijkscherm, waar we de grote kolonie kokmeeuwen zagen. Daartussen waren een aantal prachtige zwartkopmeeuwen te zien. Verder zwommen er in het meer diverse eenden rond, zoals krakeendenslobeenden en wintertalingen.

Ook zagen we grauwe ganzenbrandganzen, een jagende buizerd en hoorden we het “gehinnik” van een dodaars, onze kleinste futensoort.

Omdat we vanachter het kijkscherm geen flamingo’s zagen, probeerden we het verderop; vanuit de uitkijktoren. 

Helaas troffen we ze daar ook niet aan. Wellicht waren de vogels nog niet teruggekeerd vanuit hun overwinteringsgebieden.

Teruglopend naar de parkeerplaats, zagen we in een struweel maar liefst drie roodborsten bij elkaar, waarvan er twee tegelijk op de foto vastgelegd konden worden. Op de parkeerplaats werd de excursie beëindigd en konden we met z’n allen terugkijken op een mooie dag met maar liefst tussen de vijfenvijftig en zestig soorten!

PS: Naderhand kwam het bericht dat twee van onze deelnemers onderweg naar huis toch nog een aantal flamingo’s hadden gezien!

Zwartkopmeeuwen – foto Martin Broodbakker

Baltsende zwartkopmeeuwen – foto Jan Voerman

Roodborsten – foto Frits Bouwkamp

Flamingo’s – foto Lysbeth Santema

Verslag excursie Vogelwerkgroep KNNV Zwolle naar Brouwersdam op 10 februari 2024.

Bekijk de foto’s hier!

Op zaterdag 10 februari was het zover: een excursie van de vogelwerkgroep naar de Brouwersdam, een bestemming met kans op allerlei vogelsoorten die we in de omgeving van Zwolle niet tegenkomen. Om half 7 ‘s ochtends vertrokken de gidsen Cor en André met drie deelnemers vanuit Zwolle.
Op zaterdag 10 februari was het zover: een excursie van de vogelwerkgroep naar de Brouwersdam, een bestemming met kans op allerlei vogelsoorten die we in de omgeving van Zwolle niet tegenkomen. Om half 7 ‘s ochtends vertrokken de gidsen Cor en André met drie deelnemers vanuit Zwolle.

Precies om negen uur arriveerden we op de Brouwersdam, alwaar we begonnen aan de Noordzeekant, vlakbij het strand. Daar konden we allerlei vogels zien foerageren, zoals rotganzenscholeksterssteenlopers en een enkele drieteenstrandloper.

Ver op zee waren middelste zaagbekken voortdurend aan het duiken op zoek naar vis.

Rotganzen  Foto: André Jansen

Scholekster    Foto: Martin Broodbakker

Ondertussen was het zonnetje doorgebroken en liep de temperatuur op naar ruim 10 graden.

Een stukje verderop zaten vele zilvermeeuwen en zelfs een grote mantelmeeuw, de grootste meeuw ter wereld met een spanwijdte van ongeveer 1 meter en 60 centimeter!

Grote mantelmeeuw       Foto: Andre Jansen

Vervolgens reden we verder naar de Spuisluis, een bekende plek op de Brouwersdam.

Daar zwom, vlakbij de kant, een eider in eclipskleed. Ook waren er foeragerende paarse strandlopers, steenlopers, scholeksters en rotganzen te zien. Plotseling zagen we op zee, tussen een tiental middelste zaagbekken, twee kuifduikers die voortdurend aan het duiken waren. Daardoor was het bijzonder lastig om van deze fraaie eendjes foto’s te maken; maar dit lukte gelukkig uiteindelijk wel.

Eider       Foto: Andre Jansen

Kuifduiker        Foto: Martin Broodbakker

Nadat we de Noordzeekant afgewerkt hadden, gingen we naar de “binnenzijde” van de Brouwersdam, het Grevelingenmeer. We bezochten daar het Natuurgebied Kabbelaarsbank, nabij Port Zélande. Wat meteen opviel was dat dit een heel ander habitat was dan die we ‘s ochtends aan zee bezocht hadden. Op weg naar het “Vogeleilandjes Vogelkijkscherm” zagen we onder andere een honderdtal foeragerende sijsjes, allerlei mezen, een roodborst en een zanglijster, die vrolijk aan het zingen was.

Aangekomen bij het kijkscherm zagen we enorme groepen vogels, zoals foeragerende grauwe ganzen, wulpenscholeksters, tureluurs, bergeenden en kieviten. Ook vloog er een grote groep brandganzen over en zagen we een vrouwtje pijlstaart in de verte op het meer.

Brandganzen             Foto: Martin Broodbakker

Kijkscherm               Foto: Cor Kauw

Op de terugweg naar de parkeerplaats zagen we nog twee grote bonte spechten, ongeveer 50 foeragerende vinken en een handvol puttertjes.

De laatste bestemming van de excursie was Battenoord, ook gelegen aan het Grevelingenmeer, maar dan in Zuid Holland. De plek is bekend vanwege de overwinterende flamingo’s.

Toen we de dijk opliepen, werden we meteen verrast door een jagende blauwe kiekendief.

In de verte zagen we een roze gloed in het water; daar moesten we naar toe!

Onderweg hoorden we een groene specht roepen en zagen we een buizerd in een boom.

Dichterbij gekomen zagen we maar liefst 12 flamingo’s! De roze tinten blonken prachtig in de voorjaarszon.

Flamingo’s 🦩 Foto: Martin Broodbakker

Op de terugweg naar onze auto’s konden we, onder het luide gefluit van smienten, nog genieten van een tiental wintertalingen en vijf foeragerende fazanten.

Blauwe kiekendief       Foto: Martin Broodbakker

Tegen kwart over vijf ’s middags arriveerden we weer in Zwolle.

Het aantal deelnemers viel ditmaal helaas wat tegen; maar zij die er wel bij waren kunnen terugkijken op een mooie dag, prachtig weer en heel veel, ongeveer vijftig, vogelsoorten.

Verslag Excursie Vogelwerkgroep KNNV Zwolle naar het Kornwerderzand op 16 december 2023

Bekijk de foto’s hier

Op zaterdag 16 december 2023 stond alweer de vierde excursie van de Vogelwerkgroep van de KNNV Zwolle van dit seizoen op het programma. De bestemming was ditmaal het Kornwerderzand, een gebied dat zich aan het begin van de Afsluitdijk bevindt en wel aan de Friese zijde. De weermannen en -vrouwen hadden ons, de elf deelnemers en vier gidsen, een droge dag beloofd en dat was een heel fijn vooruitzicht.

Iets na achten vertrokken we met helder weer vanaf het Vitens-terrein van Zwolle en we arriveerden tegen half tien op onze eerste plek aan de zuidkant op de weg parallel aan de Afsluitdijk, alwaar het heel bewolkt was.

Meteen werd er al, tussen de vele eenden-soorten, een middelste zaagbek waargenomen; dat was een mooi begin!

Nadat we acht wulpen hadden zien overvliegen, gingen we een stukje verderop kijken. Daar ontdekten we onder andere een mannetje grote zaagbek, een aantal nonnetjes en zelfs een ijseend

IJseend               Foto: Martin Broodbakker

Daarna togen we verder naar het werkeiland van het Kornwerderzand. Daar zwommen tientallen futen, een aantal dodaars, een viertal grote zaagbekken en onze eerste toppereend van de dag (aan de andere kant van de Afsluitdijk zouden er later overigens nog honderden volgen!).

Topper                              Foto: Henk Luisman

Even later zagen we een opvliegende houtsnip(!), vijf overvliegende eidereenden, twee overvliegende wilde zwanen en als klap op de vuurpijl onze tweede ijseend!

IJseend                                                  Foto: Henk Luisman

Verder lopend zagen we boven het water ineens een luchtgevecht tussen een sperwer en grote mantelmeeuw; wat een spektakel!

Toen we terugliepen naar onze auto’s om naar de wadkant van de Afsluitdijk te gaan, gebeurde er nog iets bijzonders: één van de deelnemers, Vincent, merkte vanuit de bosjes een opvallend geluidje (“tsjuwie”) op, wat naderhand van een humes bladkoning bleek te zijn. Wat een geweldige waarneming! Eerst dacht Jur “het zal wel”, maar de volgende dag werd de vogel ook gefotografeerd door andere vogelaars; dus het klopte toch.

Bij de wadkant aangekomen, zagen we een paar duizend watervogels zwemmen, waaronder honderden slobeenden, een groep toppereenden van minimaal 500 exemplaren, futenmeerkoetenkuifeenden en vele andere eenden-soorten. Verder zagen we nog een middelste zaagbek, een grote zaagbek, een watersnip, tientallen nonnetjes en een pontische meeuw die op een dijkje aan het foerageren was. Toen we onze auto’s weer wilden opzoeken, vlogen er nog ongeveer 45 kanoeten over en zelfs een slechtvalk!

Nonnetje                                  Foto: Martin Broodbakker

Grote Zaagbek                            Foto: Martin Broodbakker

Kanoeten                                     Foto: Martin Broodbakker

Toen gingen we zuidwaarts naar onze laatste bestemming, Polder Kooihuizen, gelegen aan het IJsselmeer ten zuiden van Piaam.

Vanaf het parkeerplaatsje aldaar keken we uit op ongeveer 500 brandganzen en een aantal grote zilverreigersholenduiven en stormmeeuwen, die op de weilanden aan het foerageren waren. 

Vervolgens liepen we, tijdens het “gegil” van een waterral, door de uitgestrekte rietlanden naar vogelkijkhut de Ral.

Vogelkijkhut De Ral                       Foto: Andre Jansen

Vanuit de hut keken we uit op een uitgestrekt meer, waarop helaas alleen maar twee dodaars te zien waren. Terug op het parkeerplaatsje werden we tenslotte nog getrakteerd op 8 reeën, die in de verte in het weiland stonden.

Tenslotte gingen we heel tevreden en voldaan huiswaarts na weer een prachtige vogeldag met vele soorten, waaronder een aantal zeldzaamheden.

Deelnemers excursie Kornwerderzand          Foto’s: Henk Luisman


Verslag excursie vogelwerkgroep KNNV-Zwolle Noorderheide 

18 november 2023

Bekijk de foto’s hier!

Op zaterdag 18 november stond er de excursie naar de Noorderheide bij Vierhouten en het Reevediep bij Kampen op het programma van de vogelwerkgroep.

De weersvooruitzichten waren allesbehalve goed te noemen; in de loop van de ochtend zou het al gaan regenen en dat zou dan de gehele dag doorgaan.

Om kwart voor 9 stonden we met 3 gidsen (Jur, Henk en André) en achttien deelnemers op het parkeerplaatsje bij de Noorderheide en werden we meteen al verrast door een roepende zwarte specht.

Iedereen was benieuwd wat we verder op de Noorderheide aan zouden treffen. Het gebied leent zich namelijk uitstekend voor mooie en verrassende soorten, wat uiteraard geen enkele garantie is.Net onderweg zagen we een groepje kuifmezen, hoog in een dennenboom.

Even verderop kwamen er twee kruisbekken overvliegen, hetgeen zeer lastig was om op de gevoelige plaat vast te leggen.

Onderweg hoorden we allerlei vogels roepen, zoals goudhaantjes, vuurgoudhaantjes, een boomklever, winterkoning, gaai, glanskop en grote bonte specht; ook hoorden we in de verte het zware geluid van een raaf en kwam er een kramsvogel overvliegen.

Op het verste punt van de route was op een heideveldje de dag ervoor een klapekster waargenomen. Daardoor gewaarschuwd, ging iedereen met kijkers eens goed aan het speuren. En warempel, daar zat de klapekster!; helemaal in de verte bovenin een dennenboompje. Wat een geweldige waarneming was dit!

Klapekster – foto: Martin Broodbakker

Op de terugweg door het bos werden we getrakteerd door een badderende kuifmees en een goudhaan. Deze lieten zich goed bekijken.

Weer op de heide aangekomen kwam er pardoes een mooie raaf overvliegen.

Op het parkeerplaatsje aangekomen hoorden we nog een groene specht roepen, wat een mooie afsluiting was van onze wandeling over de Noorderheide. Bij het instappen in de auto’s begon het te regenen; gelukkig ongeveer anderhalf uur later dan voorspeld.

Afgesproken werd om toch naar de vogelkijkhut Rietland bij Elburg te rijden en dan te beoordelen of we de excursie voort zouden zetten.

Op het moment dat wij naar de vogelkijkhut Rietland liepen, vloog een groep kleine zwanen voorbij.

Daar aangekomen ging het pas echt tekeer met de regen, zodat unaniem besloten werd om een punt achter deze excursie te zetten.

Wellicht gaan we met de vogelwerkgroep een andere keer naar het Reevediep.

Bekijk HIER het fotoalbum van de excursie naar de Oostvaardersplassen 21-10-2023

Verslag excursie vogelwerkgroep KNNV-Zwolle Lauwersmeer

23 september 2023

Bekijk de foto’s hier!

Op zaterdag 23 september 2023 was het zover: de eerste excursie van het nieuwe seizoen 2023/24.

Met in totaal twaalf liefhebbers vertrokken we goedgemutst om 08.00 uur naar de Friese kant van het Lauwersmeergebied. Onze eerste bestemming was de Pompsterplaat bij kampeerterrein de Pomp, ten oosten van Engwierum. We waren net honderd meter op pad toen we blij verrast werden door het pingelende geluid van baardmannetjes. Eventjes later lieten de ongeveer vijftien vogels zich geweldig mooi zien. 

Baardmannen – foto: Geke Bremmer

Wat een geweldig begin van deze vogeldag! Niet lang daarna hoorden we een waterral roepen en zagen we onze eerste grote zilverreiger.       

Even verderop zag één van de deelnemers in de verte een zeearend in een hoge boom landen. Wat een gigantische vogel is het toch!

Na nog genoten te hebben van een grote mantelmeeuw, een jagende visdief, een langs vliegende bruine kiekendief en ijsvogel en de gebruikelijke watervogels gingen we op weg naar het gebied van de Ezumakeeg, dat bekend staat om de bijzondere soorten die daar regelmatig gezien worden.

We begonnen bij Ezumakeeg Noord, waar we vanaf een heuvel een mooi uitzicht hadden op het natte gebied. We konden tijdens het oppeuzelen van de meegenomen broodjes genieten van foeragerende kluten, kemphanen, bontbekplevieren, een grutto, een kanoet, een kleine strandloper en een drietal krombekstrandlopers.      

Bonte- en krombekstrandlopers – foto: Henk Luisman

Ook hadden we goed zicht op goudplevieren, bonte strandlopers, bergeenden, een paartje slobeenden en rondvliegende oeverzwaluwen en baardmannetjes. Nadat we nog een zeearend heel in de verte hadden gezien, werden we overvallen door de enige regenbui van die dag.

Aangekomen bij Ezumakeeg Zuid werden we meteen getrakteerd op een grauwe franjepoot, die tijdens het foerageren voortdurend rondjes aan het lopen was; een typisch kenmerk van deze prachtige vogel. 

Even daarna konden we genieten van een jagende slechtvalk die het voorzien had op één specifiek vogeltje, dat uiteindelijk de dans ontsprong. Dit was een jonge vogel, die acrobatische toeren uit haalde in de lucht. Dat was een spectaculaire belevenis. Later zagen we een andere slechtvalk, een volwassen vogel die al lopend door het gras aan het jagen was. Dat hadden wij nog nooit gezien van een slechtvalk. 

Wat verderop stond er in de plasdras een gemengde groep kieviten en goudplevieren. Nadat we een jagende torenvalk en een aantal reuzensterns waargenomen hadden, gingen we naar onze laatste bestemming, de Peazemerlannen bij het dorpje Paezens.

Vanaf een lange pier hadden we mooi zicht op Schiermonnikoog en het waddengebied. Een eind verderop zaten ongeveer 2000 goudplevieren en regenwulpen.

Ook zagen we daar onder andere een grote stern, een jagende bruine kiekendief, foeragerende lepelaars en een voorbij vliegende groenpootruiter.

Op de terugweg naar de parkeerplaats waren er nog tapuiten, witte kwikstaarten en een roodborsttapuit te bewonderen.

Tevreden en voldaan en terugkijkend op een geweldige dag, vertrokken we daarop weer huiswaarts.

Foto in de header: Henk Luisman