Lezing 17 januari 2024 – Lodewijk van Kemenade
Op 17 januari was in de Nooterhof een interessante lezing van Lodewijk van Kemenade over een natuurparel in Overijssel: het Zalkerbos, het grootste restant hardhoutooibos.
Hier vind je de powerpoint van lezing!
Helaas het bestand is te groot om online te zetten, ik ga proberen te regelen met de host, de KNNV om het alsnog online te krijgen.
Stuur een mail naar webmaster@zwolle.knnv.nl om het bestand te ontvangen.
Nieuwsbrief januari 2023
Pas op voor teken!
Het excursieseizoen staat voor de deur. Natuurliefhebbers scharrelen door allerlei soorten vegetatie en lopen daarbij het risico dat een teek ongemerkt onder hun kleding weet te kruipen. Teken zijn heel kleine (denk 1 mm), op spinnetjes lijkende beestjes die tijdens hun groei driemaal bloed van een zoogdier, bv van een mens, nodig hebben. De beet van een teek kan bij de mens de ziekte van Lyme veroorzaken, die met antibiotica behandeld wordt. Controleer na een excursie goed of je misschien ongemerkt gastheer/-vrouw van een teek bent geworden!
Lees hier hoe je een tekenbeet voorkomt en hier wat je na een tekenbeet moet doen.
Nieuwsbrief december 2022
Gezocht: meest markante knotwilg in de IJsseldelta
De knotwilg hoort bij de typische bomen van de IJsseldelta. Daarom is stichting Particuliere Landschapsdiensten IJsseldelta (SPLIJ+) op zoek naar de meest markante knotwilgen in Kampen, Zwolle en Zwartewaterland.
De knoestige bomen met de gekortwiekte kruin staan in hun eentje of in een rijtje langs de waterkant. Knotwilgen houden van nattigheid en ze kunnen best oud worden. Naarmate ze ouder worden, zien ze er gebogen en verweerd uit.
‘Oude knotwilgen spreken tot de verbeelding omdat ze – getekend door het leven – toch overeind blijven. Veel mensen herkennen iets van zichzelf in zulke bomen. We zijn op zoek naar de meest markante knotwilgen van de IJsseldelta’, zegt Wim Eikelboom, bestuurslid van SPLIJ+.
‘Iedereen mag een knotwilg inzenden; in foto, gedicht of tekening. Liefst in verschillende seizoenen. We zijn benieuwd naar de verhalen die bij de bomen horen.’ Een vakkundige jury kiest de drie meest aansprekende inzendingen. Die krijgen professioneel snoeigereedschap cadeau.
SPLIJ+ zet zich in voor het behoud van de knotwilg in de IJsseldelta. De stichting heeft 1500 knotwilgen onder contract bij particuliere grondeigenaren in Kampen, Zwolle en Zwartewaterland. Dat wil zeggen dat eigenaren van knotwilgen een vergoeding krijgen voor de instandhouding ervan.
Inzendingen voor de meest markante knotwilg van de IJsseldelta zijn welkom op knotwilg@splij.nl tot uiterlijk 31 januari 2023. Meer informatie vind je op splij.nl Over de knotwilg in de IJsseldelta verschijnt in het voorjaar van 2023 een boekje.
Nieuwsbrief november 2022
Natuurwerkdag 2022: hard werken, lekker weer, maar bovenal gezelligheid
Op vier en vijf november werd er door heel Nederland in de natuur geklust. Zo ook in Zwolle, aan de rand van de stad werd er hard gewerkt. Jonge boompjes werden uitgegraven om zo de bijzondere planten te beschermen. De uitgegraven boompjes zullen later in een ander bos geplant worden.
Net buiten de stad Zwolle verzamelt een groepje mensen zich op het parnassiaveldje. Ze staan aandachtig te luisteren naar een man die uitlegt hoe je de boompjes uit moet graven. “Het is belangrijk om niet al te veel grond mee te nemen, dat zou de bodem kunnen verstoren.” Verder legt hij uit dat het parnassiaveldje een uniek veldje is. Er komen verschillende soorten bijzondere planten voor op dit veldje. Waaronder de parnassia, de zonnedauw en de orchidee. De boompjes kunnen deze bijzondere planten op termijn verdringen. Daarom is het nodig dat ze met wortel en al worden uitgestoken.
Na de uitleg kan iedereen aan de slag. Handschoenen en schoppen worden uitgedeeld en langzaam verspreiden de mensen zich over het veld. Het werk is niet heel zwaar, de grond is nat van de regen die de dag daarvoor is gevallen. Dat maakt dat de schop zo de grond in glijdt. Daarnaast zijn de boompjes nog jong. Hierdoor zijn hun wortels nog vrij dun en vormen ze geen obstakel voor de scherpe schoppen. Ook het weer zit mee, de zon schijnt en er waait een frisse bries, dat maakt dat het niet te warm of te koud is.
Vele handen maken licht werk
Tussen de werkzaamheden door vertelt Henriëtte van der Velde, secretaris van IVN Zwolle, hoe deze dag tot stand is gekomen. “Ik kreeg een maand of twee geleden een verontruste mail van een vrouw die hier regelmatig kwam.” Henriëtte vertelt dat deze mevrouw aangaf dat de boompjes op het punt stonden de bijzondere planten te verdringen. “Zij heeft toen zelf haar handen uit haar mouwen gestoken en geprobeerd een aantal boompjes te verwijderen. Maar één paar handen zet natuurlijk geen zoden aan de dijk.” Daarom besloot ze Henriëtte te mailen met de vraag of zij hier raad mee wist. “Dat wist ik wel! Ik heb toen direct Erik een bericht gedaan met de vraag of hij iets op kon zetten.” Erik de Kruif is coördinator vrijwilligers bij landschap Overijssel en heeft hierdoor de juiste middelen om iets met deze oproep te doen.
Erik is natuurlijk ook ter plekke. Hij legt uit wat Landschap Overijssel is en wat hij binnen die organisatie doet. “Wij beschermen, ontwikkelen en beheren het Overijsselse landschap. Dat kunnen wij doen dankzij onze medewerkers en vrijwilligers.” Met bijna 6000 hectare verdeeld over 62 gebieden die onder het beheer van Landschap Overijssel staan, vervult de organisatie een belangrijke rol in het natuurbeheer. “Ik werk bij Landschap Overijssel als coördinator vrijwilligers. Dat betekent dat ik de banden tussen onze vrijwilligers, de organisatie en andere betrokkenen, zoals de gemeente, warm houdt.” Erik legt uit dat hij na de oproep van Henriëtte meteen wist wat hij moest doen. “Dit is een prachtig veldje en de klus die hier geklaard moet worden is iets wat wij met onze vrijwilligers graag doen!” Hij contacteerde de gemeente en regelde de benodigde materialen. Natuurlijk deed hij ook een beroep op zijn netwerk aan vrijwilligers. Hij kwam toen op het idee om de klus op de nationale natuurwerkdag uit te voeren. “Het is de uitgelezen kans om dan nieuwe vrijwilligers aan te trekken.”
De nationale natuurwerkdag
Dat beaamt Deborah van Harten, woordvoerder van de koepelorganisatie LandschappenNL. “Wij hebben 22 jaar geleden de Natuurwerkdag opgericht om meer vrijwilligers aan te trekken voor onze organisatie.” Volgens Deborah gaat dat best goed. Ze vertelt dat er dit jaar ruim vijftienduizend mensen mee deden en er op bijna 600 plekken geklust werd. “Hoewel dat niet per se een grote stijging is ten opzichte van voorgaande jaren, laten onze gegevens wel zien dat we elk jaar nieuwe mensen aantrekken.”
Dit jaar deden er ook twaalfhonderd basisschoolkinderen mee. “Uit onderzoek is gebleken dat de ervaringen die kinderen tussen hun zevende en tiende hebben, bepalend zijn voor het beeld dat ze later van de natuur hebben. Voor ons is het daarom belangrijk om juist dan die kinderen te laten zien hoe het werken in de natuur is.” Jongeren boven de 16 zijn voor LandschappenNL een doelgroep die lastig te bereiken is. “Ook wij hebben hier moeite mee, dat is natuurlijk ook niet zo gek. Mensen tussen de zestien en dertig hebben het al vrij druk, dat is waarom een groot aandeel van onze vrijwilligers vijftig plus is.” Deborah laat weten dat er sinds 2020 een natuurwerkdag wordt georganiseerd die op jonge mensen is gericht. Afgelopen zomer was de meest recente editie van de zogeheten Nature Impact Days. Die dagen werden door ongeveer negentig mensen bezocht. Dat zijn er niet heel veel, maar de organisatie hoopt dat jongeren door die 2 dagen merken hoe lekker het klussen in de natuur kan zijn.
Een stukje bos om mee te nemen
Anne uit de Zwolse wijk Stadshagen is het daar helemaal mee eens. “Ik kom heel graag in de natuur en het parnassiaveldje is mijn favoriete plek!” Anne doet ook mee met de werkzaamheden, op sandalen nog wel. “Ik vind het heerlijk, het is vandaag mooi weer en ik vind het fijn om mij één te voelen met de aarde.” Er is een korte koffie-of theepauze ingelast en Anne legt uit dat ze hier al heel lang komt. “Vroeger kwam ik hier met mijn hond, het was een heerlijke plek om te wandelen. In het bos hiernaast kom ik nog steeds graag.” Anne vertelt dat ze hier nu regelmatig komt om tot rust te komen. En dat ze het heerlijk vindt om naar de planten en de dieren te kijken. “Het leuke is dat de boompjes die ik hier uitsteek binnenkort weer in mijn wijk geplant zullen worden!” De boompjes die deze middag uitgestoken worden zullen later worden geplant in een bos in de nieuwste wijk van Zwolle: Stadshagen. Anne is daar als één van de eerste mensen komen wonen en is dolblij dat de boompjes een tweede kans krijgen. “Ik vind het echt fantastisch. Ik neem als het ware een stukje van mijn favoriete plek mee naar mijn thuis.”
Na een paar uur werken haken er geleidelijk wat mensen af, Erik houdt het goed in de gaten. Iedereen die heeft geholpen krijgt van hem nog een bedankje. Hij schudt ze vriendelijk de hand en spreekt de hoop uit ze snel nog eens te zien. Rond vier uur vertrekken de laatste mensen, maar niet voordat het gebruikte materiaal gezamenlijk is schoongemaakt en opgeruimd. De uitgestoken boompjes liggen in de sloot, zo drogen ze niet uit. Na het weekend worden ze opgehaald en zullen ze een nieuw plekje krijgen.
Artikel en foto’s van Job Koskamp, 2e jaars student journalistiek aan Windesheim.
Verantwoording:
Hoewel ik in eerste instantie niet extreem enthousiast was over dit onderwerp, ben ik wel blij dat ik uiteindelijk wel voor dit onderwerp heb gekozen. Ik ben nog steeds niet laaiend enthousiast over de nieuwswaarde van dit onderwerp (die er natuurlijk wel is, maar ik had ook zonder dit nieuws gekund), was deze reportage wel een uitstekend leermoment voor mij. Bij het maken van deze reportage heb ik volledig ingezet op het maken van een mooi, leuk en interessant verhaal. Dit heb ik gedaan door op een speelse manier de setting neer te zetten. Ik heb hier naar mijn mening ook een sfeervol verhaal van gemaakt. Het maken van deze reportage was ook enorm interessant. Op de dag zelf heb ik besloten om zelf volledig mee te doen met alle activiteiten. Achteraf gezien is dit een goede keuze geweest. Ik merkte dat mensen graag met mij in gesprek gingen en ze het leuk vonden dat ik ook meehielp. Daarnaast heb ik door mee te doen nog meer te beschrijven. Ook heb ik tijdens deze reportage er niet voor gekozen om dingen op te nemen. In plaats daarvan had ik een aantekeningen boekje bij me. Hoewel ik hier op voorhand sceptisch over was is dit mij wel goed afgegaan. Al met al een fijn leermoment dus!
Nieuwsbrief september 2022
WATERSCHORPIOEN IS INSECT VAN HET JAAR 2022!
De scholen zijn weer begonnen. Ook de veldlessen in Vechterweerd.
Dat is al jaren GEWOON of ….?
Omdat de waterschorpioen insect van 2022 is én kinderen in Vechterweerd altijd waterdiertjes zoeken, is het dit seizoen extra bijzonder. We zijn benieuwd óf en hoeveel waterschorpioenen er gevonden worden en houden je op de hoogte.
Die verkiezing van INSECT VAN HET JAAR werd georganiseerd door Taxon Foundation, EIS kenniscentrum Insecten en de Nederlandse Entomologische Vereniging, om het imago van insecten te verbeteren en “Omdat insecten helemaal niet vies en eng zijn, maar juist heel fascinerend en waardevol.”
“De hele wereld stort in zonder insecten. Ze zijn zelf voedsel voor heel veel andere dieren, ze bestuiven heel veel planten, ze ruimen allerlei afval op zoals mest en kadavers. Verder zijn het gewoon heel erg toffe, bizarre, schattige en hele leuke beesten.” vertelt entomoloog en initiatiefnemer van de verkiezing Aglaia Bouma.
De waterschorpioen lijkt op een schorpioen, maar is dat niet. Het is een wants. Verder is de staart, die vaak omhoog gericht is, eigenlijk geen staart maar een soort snorkel. Daarmee haalt het beestje adem terwijl hij langs de oevers net onder het wateroppervlak zit. Waterschorpioenen zijn slechte zwemmers en houden zich vast aan waterplanten.
De waterschorpioen heeft een plat, en van de bovenkant gezien, ovaal lichaam. Als je goed gaat kijken zie je meteen lange aanhangsels aan de achterzijde en de twee grijporganen aan de voorzijde bij de kop. Zolijkt hij een beetje op een schorpioen, maar een gewone schorpioen is zelf geen insect.
De waterschorpioen vangt met zijn uit de voorpoten gevormde grijpers kleine diertjes. Daar leeft hij van.
Ondanks het vervaarlijke uiterlijk is de waterschorpioen een redelijk onschuldig diertje dat men rustig over de hand kan laten lopen. Als het dier echter wordt vastgepakt kan het met de steeksnuit door de huid heen prikken en de beet kan pijnlijk zijn.
Bronnen: Wikipedia en https://nos.nl/l/2424461
Nieuwsbrief mei 2022
Informatiebord Insectenhotel in Park Schellerdriehoek onthult door kleuters
De jongste kleuters van cbs de Ichthus kwamen naar de Schellerdriehoek om het informatiebord van het insectenhotel te onthullen én om spelenderwijs de natuur te ontdekken.
Buurtimker Teake de Jong vertelde waarom insecten zo belangrijk zijn en wie er in het hotel willen wonen: metselbijen, hommels, oorwurmen, gaasvliegen en nog veel meer.
De kinderen zochten naar bewoonde kamers in het hotel. Dat zijn de dichtgemetselde hokjes, weten ze nu!
Het insectenhotel, gemaakt door vrijwilligers, kwam mede tot stand door steun van het Oranjefonds. Het bord werd gesponsord door NME makelaar Marken Enserink van de gemeente. Zij deelde blossombs uit, kleurrijke ‘bloembommetjes’ met biologische bloemenzaadjes.
Ook wijkwethouder Michiel van Willigen, de nieuwe wijkbeheerder Zwolle Zuid, John de Vries, en de nieuwe Rova voorman Zwolle Zuid, Erwin Redder, waren aanwezig. Zij kregen een rondleiding met wetenswaardigheden over het park, zoals: Vlechtheggen, slootjes, een boomgaard, noten- en knotbomen, nèt als langs de IJssel. Speeltoestellen én spelaanleidingen voor alle kinderen om sàmen natuurlijk te spelen.
Na het verhaal van het Schellerdriehoekmannetje gingen de kinderen lós: klimmen over de boomstammen in het gras en over de sloot. Waterdiertjes vangen en bekijken. En natuurlijk gewoon buiten spelen! Met na afloop een glaasje ranja was het voor iedereen een geslaagde middag, die verzorgd werd door vrijwilligers van belangenvereniging Schellerdriehoek.
Verslag excursie landgoed Dickninge – 10-4-2022
Gidsen: Jan Waninge en Marlène Vaessen
Het was half bewolkt weer, 9 graden.
De 2 jaar hiervoor is er geen excursie geweest i.v.m. de Coronapandemie.
Er was een kleine opkomst van 6 personen, die wel erg enthousiast was. Er waren enkele bekenden bij, waardoor de sfeer meteen gebroken was en gezellig.
Het bruggetje over de gracht was kapot en ontoegankelijk, dus hebben we de route verdeeld. Bovendien was er een mevrouw bij die in een rolstoel zat.
Eerst hebben we iets over de geschiedenis van het landgoed verteld. Vanaf de 12e eeuw is hier een klooster gesticht en dat is na veel slecht onderhoud uiteindelijk verkocht aan de familie de Vos van Steenwijk, die er in 1783 het bestaande huis heeft gebouwd. De holwortel is er als medicijn geplant door de kloosterlingen. De holwortel bloeide nog mooi en ook de bosanemonen werden erg bewonderd. Het muskuskruid was duidelijk veel meer aanwezig. Het daslook en de aronskelken bloeiden nog niet, maar het geheel was deze dag erg mooi!
We zagen de hommels gaatjes in boren in de bloemetjes van de holwortel om bij de nectar te komen. We vertelden over de Reest en we hadden een prachtig uitzicht met druk bezige ooievaars.
Jan Waninge
Marlène Vaessen
Nieuwsbrief februari 2022
Helpende handen gezocht voor Veldlessen Vechterweerd.
Ben jij graag buiten en vind je het leuk om kinderen te begeleiden. Dan is gids in de Vechterweerd misschien iets voor jou! Vanaf 10 mei tot 14 juli gaan we met verschillende groepen 7 en 8 van basisscholen uit Zwolle en Dalfsen op pad in Vechterweerd, een gebied langs de Vecht tussen Dalfsen en Zwolle van Vitens.
Als gids deel je bestaande opdrachten uit en enthousiasmeer je de kinderen. Natuurkennis, dat doe je als vanzelf op;)
Kun je van mei tot juli 2x of vaker meedoen, dan GRAAG!Wil je meer weten kijk dan op Veldlessen Vechterweerd voor basisscholen | IVN Meedoen of vragen? Mail naar Ankie van Leeuwen veldlessen@ivnzwolle.nl
Liefst vóór 1 maart.
Nieuwsbrief november 2021
IVN op bezoek bij Pi
Waar? Je leest het goed, bij Pi. Geen penitentiaire inrichting, geen 3,14……., geen Indiase jongen die schipbreuk leidt, maar bij een kinderdagverblijf in Zwolle. Op 27 oktober 2021 verzorgen drie “scharrelkids” van IVN-Zwolle een workshop voor Pi ouders en medewerkers. Natuurbeleving in een steenwoestijn voor koters van 0 tot 4 jaar, een leuke uitdaging. Met een mooie seizoenstafel, gemaakt door Marlène, halen we een beetje buiten naar binnen.
In een korte inleiding gaat Mirjam in op het belang van buiten spelen en vies worden. Fijntjes wijst ze de aanwezigen erop dat spinnenangst en smetvrees geen aangeboren gedrag is. Dit wordt bevestigd tijdens de carrousel. Menigeen moet over eigen angsten en fobieën heen stappen. Een beestje over je hand laten kruipen is best wel eng! Of wroeten in een bakje grond… waar ook nog beestjes in kunnen zitten….. Brrr, wat eng! Een natuurschilderijtje maken wordt erg enthousiast ontvangen. Dat geldt ook voor de leuke kaboutertjes die Marlène had gemaakt. En dan hebben we nog een simpel veldkitje gemaakt met wat bakjes en zakjes. Een eye-opener. Kindlief kan zo de eigen verzameling dragen. Sommige ouders zijn wel wat angstig voor de rommel die het thuis oplevert.
Een leuke avond met enthousiaste ouders en veel waardering voor het werk van IVN. De avond laat ook zien hoe belangrijk het is ouders mee te nemen in de natuurbeleving van hun kind. Als ouders wat minder angstig zijn voor beestjes en vieze handen, gaan kinderen door met hun ontdekkingsreis.
Marlène, Mirjam, Inge
Nieuwsbrief oktober 2021
Sprengen en beken op Landgoed Molecaten
Op 10 oktober, een zonnige zondagmiddag, verschijnen er 21 deelnemers, onder wie twee meisjes van respectievelijk 10 en ongeveer 18 jaar, voor de excursie op Molecaten. Terwijl wij wachten, vragen we de tienjarige om alvast een wandelstok te zoeken. Ze krijgt er elastieken bij om daarmee tijdens de wandeling interessante dingen aan de stok te kunnen bevestigen. Dan gaan we op stap in twee groepen met elk een gids.
Het blijkt dat in één groep zich nog drie gidsen bevinden, één uit Egmond en twee uit Zwolle. Deze groep ontgaat dan ook weinig. Hoofdthema is beken en sprengen, dat bij iedereen altijd weer verbazing en bewondering oproept. Actueel zijn de vele sporen van zwijnen, die op de Veluwe veel in het nieuws zijn omdat ze wegens voedselgebrek in de bossen nu bermen en grasvelden overhoophalen in dorpen en steden. Hoewel er minder paddenstoelen zijn dan vorige jaren, zien we dankzij een paddenstoelendeskundige minstens tien soorten, waaronder de gekraagde aardster en de kostgangerszwam.
De andere groep ziet ook veel paddenstoelen. In de Spaanse Graven leren ze over het Beleg van Hattem, en bij de Mariabeuk horen ze dat die niet 400, maar ongeveer 240 jaar oud is. Omdat de wandeling vrij snel gaat, besluiten ze de route te verlengen met een lus over de Trijsberg, waar vroeger galgen stonden en waar nog de funderingen te zien zijn van een uitkijktoren.
Na afloop betonen de deelnemers zich zeer tevreden, zit de avonturenstok vol met leuke vondsten en heeft het oudere meisje veel kennis opgedaan die ze kan gebruiken bij haar studie.
Henriette Maan