Recensie geschreven door: Evert Ruiter
Recent verscheen het boek Zeldzame vogels in Overijssel, De zeldzaamste soorten, regionaal vogelen en de tien beste gebieden om zeldzaamheden te ontdekken.
Het is geschreven en samengesteld door Martijn Bunskoek, Paul Knolle en Mark Zekhuis, drie gedreven vogelaars uit Overijssel. Een belangrijke drijfveer voor het schrijven van dit boek is dat in veel standaardwerken over de avifauna van Overijssel de zeldzaamheden vaak marginaal worden behandeld. Het zijn bijzonderheden en niet meer dan dat. Volgens de auteurs werd het wel eens tijd om juist die zeldzaamheden een ereplek te geven door middel van een boek. Zo’n boek over zeldzame vogels in één provincie is een unicum, want nog nergens eerder verschenen. Overijssel scoort niet hoog op de lijst van meest waargenomen vogelsoorten per provincie. We moeten het doen met de 9e plaats. Desondanks zijn er in de loop der jaren, en dat gaat terug tot eind 19e/begin 20e eeuw, heel wat bijzonderheden waargenomen. De waarnemingen uit die aller-vroegste periode hebben vaak betrekking op ‘verzamelde vogels’, wat een eufemisme is voor een geschoten vogel. Wat men destijds niet (her)kende werd -vaak door jachtopzieners- uit de lucht geknald. Sommige slachtoffers daarvan werden (gelukkig) opgezet en belandden zo in een museum.
In Overijssel is dat bijvoorbeeld het onvolprezen Natura Docet in Denekamp. Geheel terecht is daar dan ook het eerste exemplaar van dit boek overhandigd aan gedeputeerde Maurits van Martels. Sinds die begintijd is er, met de intrede van betere optiek, goede determinatieliteratuur en social media, wel het een en ander veranderd.
Opzet van het boek.
Na een voorwoord en ten geleide volgt hoofdstuk 1 met een inleiding waarin fenomenen als dwaalgasten, vogelaars, het waarnemen van zeldzaamheden, trektelposten, het bijhouden van lijstjes, enzovoorts worden besproken. Maar daarnaast wordt bovenal Overijssel in een nationaal perspectief geplaatst: een boeiende materie.
Daarna volgt in hoofdstuk 2 het thema van dit boek: De zeldzaamste vogels van Overijssel. Daarin volgt een keur aan bijzondere soorten (of zeldzame ondersoorten) de revue: van witbuitrotgans, Franklins meeuw, kalanderleeuwerik tot roodsterblauwborst. Iedere soort wordt kort besproken en de plaatsen waar hij is waargenomen staan in een lijst én worden weergegeven op een kaart. Met op de tegenoverliggende pagina een foto van de betreffende soort. Soms betreft die foto de ‘bewijsplaat’, maar als die ontbreekt wordt een andere fraaie foto van de soort getoond en in enkele gevallen het opgezette museumexemplaar of bijvoorbeeld eenin Naturalis bewaarde balg.
Een niet onbelangrijk deel van het boek wordt gevormd door hoofdstuk 3 waarin de tien beste vogelgebieden in Overijssel worden beschreven. Van Nationaal Park Weerribben-Wieden in het noordwesten tot het Haaksbergerveen in het uiterste zuidoosten. Met een beschrijving van het gebied, een kaart, goede locaties binnen en het gebied en uiteraard een opsomming van soorten die er in welk jaargetijde zijn te verwachten. Dit is een mooie bron van informatie voor beginnende, maar ook ervaren vogelaars. Tot slot is er bronvermelding van de geraadpleegde literatuur en een lijst met alle waargenomen vogelsoorten van Overijssel.
Lay-out en afmetingen.
De vormgeving en lay-out is smaakvol en ruim opgezet met een mooi lettertype en een overzichtelijke bladspiegel. De afmeting is 30.5 x 24.5 en past dus goed in de boekenkast. Het boek telt 320 pagina’s is genaaid en gebonden met een hardcover voorzien van een kneep. De foto’s zijn helder afgedrukt en van goede kwaliteit, tenzij in enkele gevallen de ‘bewijsplaat’ maar matig was, maar dat is een futiliteit. Een bijzondere pluim verdient fotograaf Alex Huizinga die door de auteurs is gevraagd om landschapsfoto’s te maken van de tien geselecteerde beste vogelgebieden.
Al met al: een goed, vlot geschreven en smaakvol vormgegeven boek dat in geen enkele boekenkast van Overijsselse – en uiteraard alle Nederlandse- vogelaars mag ontbreken. Of het nu gaat om doorgewinterde ‘diehards’ of beginnende vogelaars. De oproep van de auteurs is bovenal: ga naar buiten met je verrekijker, telescoop of fototoestel, geniet van al het moois dat Overijssel aan vogels en goede vogelplekken te bieden heeft en wie weet zie jij dan wel ooit die ene zeldzaamheid die daarna door niemand weer wordt vergeten. En dat kan zelfs in jouw achtertuin!
Het boek is voor € 40,– (ex verzendkosten) te bestellen bij: www.fagus-uitgeverij.nl
Rechtstreekse link HIER!
